Przewodnik prawny

Zniesławienie czy oszczerstwo?

Zniesławienie odnosi się do sytuacji, w której stwierdzenie, oświadczenie lub publikacja szkodzi reputacji innej osoby. Zniesławienie zazwyczaj dzielimy na zniesławienie pisemne oraz ustne, czyli oszczerstwo.

Zniesławienie

Zniesławienie pisemne (Libel) odnosi się do sytuacji, w której stwierdzenie mające negatywny wpływ na reputację innej osoby zostało opublikowane w prasie zwykłej lub elektronicznej. Może ono też być opublikowane w radio, telewizji lub w innej formie w Internecie.

Oszczerstwo

Zniesławienie ustne (Slander) odnosi się do sytuacji, w której oświadczenie mające negatywny wpływ na reputację innej osoby zostało wypowiedziane jednak nie opublikowane. Interesującym jest fakt, iż Ustawa o zniesławieniu z 2009 r. (Defamation Act 2009) przedefiniowała typy zniesławienia i zamiast rozróżniać między pisemnym i ustnym, połączyła je w jeden termin nazwany ‘deliktem zniesławienia’.

Ustawa ta odnosi się do stwierdzeń zniesławiających (zarówno pisemnych, jak i ustnych), takich jak:

• Pisemna lub ustna wypowiedź zniesławiająca, usłyszana lub przeczytana przez osobę trzecią
• Fałszywe oświadczenie
• Wypowiedź jawnie zniesławiająca odnosi się do konkretnej osoby

Najczęstsze przykłady zniesławienia*

Do zniesławienia może dojść na wielu różnych płaszczyznach i w wielu różnych sytuacjach. Nasi wyspecjalizowani prawnicy zajmujący się zniesławieniem mogą pomóc Ci w zawiłościach tego zagadnienia. Jeśli Twój przypadek zalicza się do jednej z poniższych kategorii i chcesz dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z nami i opowiedz nam o swoim przypadku:

• Oskarżenie o kradzież – niesłuszne oskarżenie o kradzież w sklepie, supermarkecie lub w innym punkcie sprzedaży detalicznej
• Bezpodstawne zatrzymanie – zatrzymanie przez ochronę w punkcie sprzedaży detalicznej po fałszywym oskarżeniu o kradzież
• Napaść przez pracownika firmy ochroniarskiej – fizyczne zatrzymanie lub przetrzymanie przez pracownika firmy ochroniarskiej sklepu
• Zniesławiające referencje – od poprzedniego pracodawcy
• Zniesławienie przez organizację medialną – gdy organizacja medialna opublikowała fałszywe oświadczenie przeciwko Tobie
• Oskarżenie o oszustwo – oskarżenie o płacenie za towary lub usługi za pomocą fałszywych banknotów

Zniesławienie na portalach społecznościowych

Media społecznościowe promują nasze opinie. Im bardziej kontrowersyjny jest temat, tym więcej osób będzie angażować się i publikować własne opinie. Łatwo jest nacisnąć na klawiaturze przycisk wysyłania bez uwzględnienia konsekwencji przemyśleń i postów, które niestety mogą doprowadzić do wielu kosztów i być traktowane jako zniesławienie w Internecie! Pomyśl zanim opublikujesz.

Jak wnieść roszczenie?

Skontaktuj się z prawnikiem ds. zniesławienia. Zaleca się, aby zebrać szczegóły związane ze zniesławieniem lub wypowiedzią szkalującą:

• Dokładny opis historii zdarzenia
• Kopia wszelkich publikacji lub nagrań związanych z popełnionym zniesławieniem
• Zeznania wszelkich świadków wydarzenia
• Kopia nagrania z monitoringu, jeśli możliwe

Jak udowodnić zniesławienie?

Biorąc pod uwagę niezbywalne prawo do swobody wypowiedzi w Irlandii, jeśli dana osoba twierdzi, że oświadczenie przeciwko niej jest szkalujące, zgłaszając roszczenie z tytułu zniesławienia musi ona zdawać sobie sprawę z tego, że zniesławienie należy udowodnić, a pozwany może bronić się przed roszczeniem. Najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z prawnikiem, który w prosty sposób wytłumaczy proces składania wniosku odszkodowawczego.

Udowodnienie zniesławienia

W celu udowodnienia, iż dane oświadczenie jest szkalujące, roszczący musi być w stanie wykazać, iż:

• Stwierdzenie jest nieprawdziwe.
• Stwierdzenie zostało opublikowane lub wypowiedziane, a osoby trzecie je przeczytały lub usłyszały. Jest to wymagane ze względu na to, iż stwierdzenie, którego nikt nie przeczytał ani nie usłyszał nie może zaszkodzić czyjejś reputacji. Jeśli jednak stwierdzenie zostało przeczytane lub usłyszane przez jedną osobę, to można założyć, że zostało ono usłyszane także przez inne osoby.
• Stosowany język i znaczenie stwierdzenia mogą mieć niekorzystny wpływ na reputację osoby.
• Konkretna osoba może zostać rozpoznana lub zidentyfikowana po przeczytaniu stwierdzenia. Jeśli ofiara jest wyraźnie określona w stwierdzeniu zniesławiającym ją, może to rzutować na jej reputację.

Obrona przed zarzutem zniesławienia

Wnoszący roszczenie o odszkodowanie z tytułu zniesławienia powinien mieć na uwadze, że osoba, przeciwko której to roszczenie wnosi może się bronić. Defamation Act 2009 określa następujące możliwości obrony:

• Prawda – jeśli osoba udowodni, że stwierdzenie jest prawdziwe, wtedy roszczenie zostaje oddalone.
• Przywilej uniewinniający (Absolute Privilege) – w niektórych przypadkach sąd może udzielić immunitetu osobie, która wyraziła dane stwierdzenie, jeśli uzna, że osoba trzecia, która stwierdzenie to przeczytała lub usłyszała miała prawo zapoznać się z tą informacją.
• Przywilej kwalifikowany (Qualified Privilege) – w niektórych przypadkach sąd może zadecydować, iż osoba, która wyraziła dane stwierdzenie miała moralny lub prawny obowiązek by to zrobić. W takim przypadku sąd może też stwierdzić, że osoba trzecia, która przeczytała lub usłyszała daną informację, była moralnie, społecznie lub prawnie upoważniona do tej informacji.
• Szczera opinia – sąd może nie przyznać odszkodowania za zniesławienie, jeśli uzna, że sformułowane stwierdzenie było szczerą, autentyczną opinią autora, a nie fałszywym przedstawieniem faktów.

Dodatkowe informacje:

• Propozycja zadośćuczynienia – w tym przypadku autor oświadczenia może zaproponować wycofanie swojego stwierdzenia poprzez publikację sprostowania lub dokonanie płatności na rzecz zniesławionej osoby.
• Przeprosiny – w ramach obrony przed roszczeniem z tytułu zniesławienia, winny może zaproponować przeprosiny wobec osoby, która została zniesławiona.
• Zgoda na opublikowanie – jeśli osoba zniesławiona wyraziła zgodę na opublikowanie stwierdzenia zanim zostało ono przekazane do wiadomości publicznej, wtedy nie może ona zgłaszać roszczenia o odszkodowanie.
• Uczciwa i uzasadniona publikacja leży w interesie publicznym – ten rodzaj obrony sugeruje, że stwierdzenie było uczciwe i uzasadnione oraz że było ono przedmiotem zainteresowania opinii publicznej i zostało opublikowane z korzyścią dla opinii publicznej.
• Niewinna publikacja (Innocent Publication) – obrona ta odnosi się do sytuacji, w której osoba trzecia nie była autorem, redaktorem ani wydawcą stwierdzenia i dołożyła należytej staranności w odniesieniu do jej publikacji. To sugeruje, że osoba, przeciwko której zgłoszono roszczenie z tytułu zniesławienia, nie wiedziała lub nie miała powodu, aby sądzić, że to, co zrobiła lub w czym miała udział, może spowodować roszczenie z tytułu zniesławienia.

Rozstrzygnięcie roszczenia

Trudno jest oszacować wysokość odszkodowania z tytułu zniesławienia bez wcześniejszego omówienia szczegółów sprawy. Odszkodowanie jest przyznawane w ramach zadośćuczynienia z tytułu szkód:

Szkody zwyczajne

Szkody niematerialne, takie jak ból i cierpienie oraz/lub fizyczne i emocjonalne szkody wynikające ze zniesławienia.

Szkody szczególne

Wydatki bieżące poniesione wskutek zniesławienia obejmują m.in. utratę dotychczasowych i przyszłych zarobków w przypadku niezdolności do pracy wywołanej wskutek zniesławienia.

Szkody moralne

Określane mianem ‘Aggravated Damages’. Jeżeli sprawca pogłębił straty moralne osoby zniesławionej, na przykład w sytuacji, gdy osoba zniesławiona została upokorzona lub dręczona wskutek zniesławienia.

Sankcje karne

Określane jako ‘Punitive Damages’. Odszkodowanie przyznawane w sprawach, w których sprawca wykazał zamiar upublicznienia oświadczenia zniesławiającego w sposób lekkomyślny, wiedząc, że jest to stwierdzenie fałszywe.

Okres przedawnienia – prawne ramy czasowe

Należy pamiętać, iż istnieje pewien limit czasowy, w którym można wnieść roszczenie o zadośćuczynienie z tytułu zniesławienia. Defamation Act 2009 ustala ten limit jako 1 rok od dnia, w którym doszło do zniesławienia. Czas na wniesienie roszczenia o odszkodowanie nazywany jest okresem przedawnienia.

Bogaty w 30-letnie doświadczenie w sprawach związanych z roszczeniami odszkodowawczymi zespół Tracey Solicitors LLP doradzi i przeprowadzi Cię przez zawiłości prawne bez używania żargonu prawniczego, mając przy tym cały czas na uwadze Twój najlepszy interes. Aby skonsultować zapytanie dotyczące zniesławienia zadzwoń do Sarah Walsh pod numer telefonu 00353 (0) 1 649 9900 lub wyślij email ask@traceysolicitors.ie.