Przewodnik prawny

Strony w roszczeniu

Strony, które są z reguły zaangażowane w proces roszczenia to:

• Powód – osoba wnosząca roszczenie, czyli Ty
• Pozwany – osoba, przeciwko której roszczenie zostało złożone
• Prawnik – osoba, która pomaga w Twoim roszczeniu
• Komisja PIAB (Personal Injury Assessment Board), znana również jako Injuries Board – jest to Komisja ds. Szkód Osobowych, do której trafia większość roszczeń odszkodowawczych w ramach początkowego etapu procesu dochodzenia odszkodowania.

Rodzaje roszczeń odszkodowawczych?

Większość roszczeń składanych z tytułu wypadków, z reguły należy do jednej z poniższych kategorii:

Roszczenia z tytułu wypadku drogowego*

Do tej kategorii zaliczają się wszelkiego rodzaju wypadki lub urazy odniesione na drodze przez jej użytkowników. Do najczęstszych powodów składanych roszczeń należą:

• Wypadki samochodowe
• Kolizje z tyłu pojazdu
• Wypadki przy zderzeniu bocznym
• Wypadki na źle utrzymanych drogach
• Wypadki rowerowe
• Wypadki autobusowe
• Wypadki, którego sprawca zbiegł
• Wypadki w kolejce miejskiej Luas
• Wypadki motocyklowe
• Wypadki na autostradzie
• Wypadki pasażerów
• Wypadki pieszych
• Wypadki w taksówce
• Wypadki autobusów szkolnych

Roszczenia z tytułu wypadku w pracy*

Znane również jako roszczenia z tytułu odpowiedzialności pracodawcy, odnoszą się do wszelkich wypadków lub urazów doznanych w miejscu pracy, w wyniku bezpośredniego zaniedbania ze strony pracodawcy lub współpracowników. Niektóre z typowych wypadków w pracy to:

• Wypadki na budowie
• Wypadki z udziałem niebezpiecznych maszyn
• Wypadki na roli
• Wypadki z udziałem wózków widłowych
• Roszczenia dotyczące naruszenia bezpieczeństwa i higieny pracy
• Wypadki spowodowane nieodpowiednim oświetleniem
• Wypadki na drabinie
• Urazy spowodowane powtarzającym się napięciem mięśni
• Wypadki z udziałem palet
• Wypadki spowodowane wadliwym sprzętem ochrony indywidualnej
• Urazy pleców
• Wypadki związane z ręcznym przenoszeniem przedmiotów
• Wypadki w magazynie

Roszczenia z tytułu wypadku w miejscu publicznym*

Znane również jako roszczenia z tytułu odpowiedzialności publicznej, odnoszą się do wszelkich wypadków lub urazów doznanych w miejscu publicznym, w wyniku zaniedbania lub działań strony odpowiedzialnej za utrzymanie bezpiecznego środowiska do użytku publicznego. Niektóre z najczęstszych roszczeń powypadkowych w tej kategorii to:

• Wypadki w supermarkecie
• Wypadki na parkingu
• Roszczenia z tytułu wypadku na chodniku, w parku publicznym lub źle utrzymanej/niebezpiecznej przestrzeni publicznej, będącego konsekwencją zaniedbania przez władze miejskie lub lokalne
• Poślizgnięcia, potknięcia i upadki w miejscach publicznych
• Wypadki w hotelu
• Wypadki w restauracji
• Zatrucia pokarmowe
• Wypadki na parkingu stacji benzynowej
• Wypadki spowodowane rozlanym płynem

Zaniedbania medyczne*

Znane również jako zaniedbania lekarskie lub kliniczne, odnoszą się do sytuacji, w której dana osoba doznała uszczerbku na zdrowiu lub jej aktualny stan zdrowia pogorszył się z powodu udzielenia niespełniającej standardów opieki medycznej, a urazu można było uniknąć, gdyby lekarz zapewnił pacjentowi właściwy poziom opieki medycznej. Niektóre typowe roszczenia dotyczące zaniedbań to:

• Roszczenia związane z chirurgią plastyczną
• Postawienie błędnej diagnozy
• Błędna diagnoza dotycząca złamania
• Roszczenia związane z chirurgią ogólną
• Zaszycie narzędzia chirurgicznego
• Błąd medyczny polegający na pomyleniu części ciała pacjenta
• Błędne przepisanie recepty

Przyczynienie się do powstania zaniedbania

W procesie roszczenia dotyczącego uszczerbku na zdrowiu należy udowodnić, że wypadek i odniesione obrażenia zostały poniesione przez osobę z powodu zaniedbania innej osoby. Jeżeli jednak wypadek został spowodowany przez osobę zgłaszającą roszczenie, jest to nazywane przyczynieniem się do zaniedbania.

Oznacza to, że jeśli miałeś jakikolwiek udział w przyczynie wypadku lub Twoje działania zwiększyły powagę urazu, może to unieważnić Twoje roszczenie lub pogorszyć jego rezultat.

Za przykład może posłużyć następująca sytuacja: Uczestniczyłeś w wypadku samochodowym spowodowanym przez inną osobę, jednak w chwili wypadku nie miałeś zapiętego pasa bezpieczeństwa. Odniesione obrażenia są prawdopodobnie poważniejsze od tych, które odniósłbyś gdybyś miał zapięte pasy w momencie zdarzenia. W tym przypadku, przyczyniłeś się do powstania zaniedbania poprzez niezapięcie pasów bezpieczeństwa. Najprawdopodobniej w dalszym ciągu masz podstawy do roszczenia, ponieważ wypadek był spowodowany z czyjejś winy, jednak fakt, że nie zapiąłeś pasa bezpieczeństwa wpłynął na zakres odniesionego urazu.

Jaki jest okres na wniesienie roszczenia?

Istnieją prawne ramy czasowe, które wyznaczają jak długo po wypadku osoba poszkodowana może wszcząć roszczenie z tytułu urazu. Terminy te zostały wyjaśnione w ustawie o okresie przedawnienia ‘Statute of Limitations’.

Zasadniczo osoba poszkodowana może wnieść roszczenie w ciągu 2 lat bez jednego dnia od daty wypadku lub od daty odkrycia uszczerbku na zdrowiu.

Date of knowledge

Data odkrycia uszczerbku na zdrowiu ‘Date of knowledge’ to dzień, w którym osoba poszkodowana zdała sobie sprawę z następujących faktów:

• Doznała urazu
• Uraz ten był/jest poważny
• Uraz został spowodowany przez zaniedbanie lub brak spełnienia obowiązków przez osobę/stronę trzecią winną wypadkowi
• Osoba poszkodowana zna tożsamość strony ponoszącej winę za wypadek

W większości przypadków data uświadomienia sobie uszczerbku na zdrowiu to dzień, w którym doszło do wypadku, który to spowodował odniesienie urazu. Jednak w niektórych sytuacjach uraz lub choroba może nie objawiać się przez jakiś czas po wypadku. Wtedy datą, od której liczy się okres przedawnienia to dzień, w którym uraz odkryto. Czas przedawnienia zostaje wstrzymany po złożeniu roszczenia do Injuries Board.

Uwaga: Roszczenia z tytułu błędów lekarskich nie są rozpatrywane przez Injuries Board, dlatego jedynym sposobem na zatrzymanie zegara w wyznaczonym terminie jest wszczęcie postępowania sądowego. Istotnym jest, aby w sprawach dotyczących błędów medycznych zaangażować prawnika jak najszybciej po zdaniu sobie sprawy z urazu lub choroby.

Wypadki z udziałem dziecka*

Roszczenia powypadkowe nieletnich (osoby poniżej 18. roku życia) są traktowane inaczej niż roszczenia dorosłych. Osoba niepełnoletnia nie może samodzielnie rościć o odszkodowanie z tytułu wypadku dopóki nie ukończy 18 lat. Limit czasowy na złożenie wniosku odszkodowawczego przez dziecko wynosi 2 lata od momentu uzyskania przez nie pełnoletności.

Jednakże rodzic lub opiekun może dochodzić rekompensaty w imieniu małoletniego przed ukończeniem 18 roku życia. Osoba reprezentująca małoletniego w roszczeniu to opiekun procesowy zwany ‘Next Friend’. Należy pamiętać, iż jakiekolwiek odszkodowanie przyznane dziecku jest przechowywane w sądzie i zostaje wypłacone po tym jak ukończy ono 18 lat.

Jak oblicza się odszkodowanie?

Prawie we wszystkich przypadkach roszczeń z tytułu urazu pierwszym krokiem jest dokonanie przez Injuries Board oceny wartości zadośćuczynienia. Podczas tego procesu Komisja sugeruje się wytycznymi Rady Sądowniczej ws. szkód osobowych.

Czym są wytyczne Rady Sądowniczej ws. szkód osobowych?

Wytyczne Rady Sądowniczej ws. szkód osobowych zawierają wskazówki dotyczące wysokości odszkodowania, które może zostać przyznane w przypadku roszczenia z tytułu obrażeń ciała i są wykorzystywane przez Injuries Board podczas oceny roszczeń.
Wytyczne te zawierają informacje o wszystkich rodzajach roszczeń z tytułu uszczerbków na zdrowiu. Wszelkie wnioski do Komisji PIAB muszą być poparte odpowiednimi dowodami medycznymi. Niniejsze wytyczne stanowią ogólne wskazówki dotyczące tego, jaką kwotę można przyznać w ramach danego roszczenia z tytułu szkód osobowych, w zależności od rodzaju urazów, ich ciężkości oraz czasu, jaki może zająć do powrotu do zdrowia. Nie określają one jednak dokładnej kwoty odszkodowania jaką otrzymasz.

Wytyczne Rady uwzględniają jedynie przybliżoną wartość rekompensaty, nie biorą jednak pod uwagę innych czynników, które mogą zostać dodatkowo włączone w Twoje roszczenie, na przykład:

• Dotychczasowa utrata zarobków i utrata przyszłych dochodów
• Rachunki za świadczenia medyczne związane z obrażeniami oraz koszty przyszłej opieki medycznej
• Pozostałe wydatki takie jak koszty podróży

Twój prawnik pomoże Ci zrozumieć wartość oszacowania z Injuries Board a także doradzi w przyjęciu stanowiska co do proponowanej kwoty. Pamiętaj, że ostateczna decyzja należy do Ciebie.

Co to jest Injuries Board?

Komisja ds. Szkód Osobowych (Injuries Board), znana również jako ‘Personal Injuries Assessment Board’ (PIAB) została powołana w 2004 r. przez irlandzki rząd. Komisja ma za zadanie oceniać wartość roszczeń związanych z odszkodowaniami powypadkowymi. Celem jej powołania było skrócenie czasu, jaki zajmowało rozpatrywanie spraw związanych z uszczerbkami na zdrowiu. Od kiedy została ona powołana ilość czasu, jaki był potrzebny do rozstrzygnięcia wielu roszczeń związanych z uszczerbkiem na zdrowiu został znacząco zredukowany do 9 miesięcy. Dane z rocznego raportu PIAB za 2020 r., wskazują, że:

• zostało złożonych 26.000 wniosków
• wypłacono 8.587 odszkodowań
• średni czas rozstrzygnięcia roszczeń wynosił 9 miesięcy

Dla przyznanych odszkodowań rozkład według kategorii był następujący:

• 70% odpowiedzialność motoryzacyjna – wypadki drogowe
• 13% odpowiedzialność pracodawców – wypadki w pracy
• 17% odpowiedzialność podmiotów publicznych – wypadki w miejscach publicznych

Jakie sprawy rozpatruje Injuries Board?

Injuries Board rozpatruje następujące typy roszczeń:

• Wypadki komunikacyjne (odpowiedzialność uczestników ruchu drogowego) – obejmują one wszystkie zdarzenia począwszy od wypadków samochodowych poprzez wypadki z udziałem innych pojazdów, rowerów po wypadki samochodowe z udziałem pieszych itp.
• Wypadki przy pracy (odpowiedzialność pracodawców) – obejmują takie zdarzenia jak poślizgnięcie się, potknięcie i upadek w pracy, urazy powstałe przy ręcznym przeładunku, obrażenia związane z obciążeniami i powtarzającym napięciem mięśni, uszczerbki na zdrowiu odniesione w niebezpiecznym środowisku pracy lub spowodowane nieadekwatnym wyposażeniem ochrony indywidualnej.
• Roszczenia z tytułu wypadków w miejscach publicznych (odpowiedzialność cywilna) – obejmują zdarzenia takie jak poślizgnięcie, potknięcie lub upadek w miejscu publicznym np. w supermarkecie, sklepie, hotelu, barze, upadki na bruku lub chodniku.

Jakich spraw Injuries Board nie rozpatruje?

Injuries Board nie rozpatruje następujących typów roszczeń:

• Roszczenia z tytułu zaniedbań medycznych
• Roszczenia z tytułu napaści
• Sprawy, w których doznane urazy są wyłącznie natury psychologicznej
• Komisja może odrzucić wniosek, jeśli narastające komplikacje wynikają z wcześniejszych problemów zdrowotnych

W takich sytuacjach najlepiej skonsultować się z radcą prawnym, aby dowiedzieć się jakie kroki podjąć w celu wniesienia roszczenia.

Jak wnieść roszczenie odszkodowawcze?

Skonsultuj się z prawnikiem

Jeśli nie masz pewności od czego zacząć, adwokat ds. szkód osobowych z chęcią udzieli Ci porady. Pomoże on zebrać wszystkie potrzebne informacje w jednym miejscu, po czym przygotuje i złoży wniosek w Twoim imieniu. Zebranie następujących informacji odnośnie wypadku jest bardzo ważne:

• Dokładny opis zdarzenia
• Opis odniesionych urazów oraz zdjęcia obrażeń, jeśli to możliwe
• Szczegóły stanu zdrowia sprzed wypadku, jeśli miałeś wcześniejsze incydenty, urazy lub choroby
• Szczegóły wydatków związanych z wypadkiem, np. rachunki za lekarzy itp.
• Dane osób odpowiedzialnych za wypadek

Sprawą kluczowej wagi jest wskazanie we wniosku właściwej osoby odpowiedzialnej za wypadek. Jeśli wskażesz jakąś osobę lub osoby jako winne Twojej szkody, a Injuries Board, się z tym nie zgodzi, może to oznaczać, że będziesz zobowiązany do pokrycia wydatków prawnych tej osoby.

Pewne aspekty procesu składania roszczenia do Injuries Board mogą być skomplikowane. Izba Radców Prawnych w Irlandii (The Law Society of Ireland) zaleca, aby osoby, które wnoszą roszczenie z tytułu szkód osobowych korzystały z pomocy adwokata na etapie procesu w Injuries Board – ‘Reprezentacja prawna jest konieczna dla zapewnienia skutecznej obrony praw ofiar wypadków w postępowaniach przeciwko dużym firmom i instytucjom ubezpieczeniowym.’

Raporty medyczne

Dokumentacja medyczna jest bardzo istotna, gdyż potwierdza odniesiony przez Ciebie uszczerbek na zdrowiu. Twój radca prawny może wystąpić o raport medyczny od lekarza, który zajmował się Twoimi leczeniem. Jako że adwokat nie zna szczegółów dotyczących urazów, dla rozpatrzenia sprawy potrzebna będzie diagnoza lekarska, szacowany czas powrotu do zdrowia a także szczegóły dotyczące leczenia.

W następstwie niektórych dramatycznych wypadków poszkodowany może potrzebować leczenia o charakterze psychologicznym – w takich sprawach prawnik poprosi o zaświadczenie od leczącego Cię psychologa.

Formularz A

Wniosek o odszkodowanie do Injuries Board to Formularz A. Po tym, jak prawnik skompletuje wszelkie informacje potrzebne do wszczęcia postępowania, wystąpi do Komisji z wnioskiem odszkodowawczym. Łącznie z formularzem wysyła się też kopię wszelkich raportów medycznych i szczegóły poniesionych wydatków.

Następnie Injuries Board potwierdzi otrzymanie wniosku, nada mu numer referencyjny oraz powiadomi osobę/firmę, przeciwko której roszczenie zostało wniesione.

Ocena Twojego roszczenia

Injuries Board rozpatrzy szczegóły Twojego wniosku i rozstrzygnie sprawę. Jeśli Komisja orzeknie na Twoją korzyść, może zaproponować sumę zadośćuczynienia należną Ci od osoby/firmy winnej wypadkowi. Propozycja Injuries Board nie podlega negocjacjom – albo jest akceptowana, albo odrzucana. Należy pamiętać, że masz tylko 28 dni na decyzję, czy zaakceptujesz, czy odrzucisz zaproponowaną kwotę. To czy obie strony wyrażą zgodę na zaproponowaną wysokość odszkodowania, zadecyduje o kolejnych krokach w sprawie. Możliwe są dwa scenariusze:

1. Nakaz zapłaty – Jeśli ty oraz osoba ponosząca odpowiedzialność za wypadek, wyrazicie zgodę co do proponowanej wysokości odszkodowania, Injuries Board wyda nakaz zapłaty, który obliguje sprawcę do wypłaty odszkodowania na Twoją rzecz.
2. Uprawnienie do skierowania sprawy do sądu – Jeśli ty lub osoba winna nie przystaniecie na sumę odszkodowania zaproponowaną przez Komisję, wówczas otrzymasz upoważnienie pozwalające wszcząć postępowanie sądowe w celu rozwiązania sprawy.

Zanim zaczniesz martwić się sądem i wszystkim co się z tym wiąże, wiedz, że tylko bardzo niewielki odsetek spraw trafia na salę sądową. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Twoja sprawa zostanie rozwiązana na spotkaniu ugodowym, bez konieczności rozprawy sądowej.

Ugodowe rozstrzygnięcie roszczenia

Rozstrzygnięcie roszczenia poza sądem odbywa się na spotkaniu ugodowym. Jeśli Twoja sprawa przejdzie do tego etapu, wygląda to z reguły w następujący sposób:

1. Spotkasz się z adwokatem w sądzie.
2. Nie będziesz kontaktować się osobiście z drugą stroną i na ogół nie będziesz musiał stawić czoła osobie winnej wypadkowi.
3. Prawnik zapozna Cię z radcą sądowym (barrister), który przeprowadzi rozmowy ugodowe. Radca sądowy będzie zaznajomiony ze szczegółami Twojej sprawy.
4. Radca sądowy najpierw porozmawia z Tobą i Twoim prawnikiem a następnie będzie negocjować z drugą stroną. Negocjacje mogą trwać długo a barrister będzie Cię na bieżąco o wszystkim informować.
5. Jeśli dojdzie do porozumienia, wówczas Twoja sprawa zostanie uznana za rozstrzygniętą.
6. Jeśli nie będzie możliwe osiągnąć porozumienia, sędzia podejmie decyzję o rezultacie roszczenia podczas rozprawy sądowej.