Czym jest wypadnięcie dysku?
Wypadnięcie dysku, zwane inaczej przepukliną krążka międzykręgowego, jest uszkodzeniem jednego z dysków, znajdujących się w kręgosłupie. Sytuacja, w której dochodzi do wysunięcia jądra miażdżystego poza przestrzeń międzykręgową, wywołuje ucisk na rdzeń kręgowy i nerwy sąsiadujące w różnych obszarach kręgosłupa powodując ból i dyskomfort, którym towarzyszy uczucie drętwienia i osłabienia uszkodzonego obszaru. Wypadnięcie dysku na skutek wypadku w pracy* jest częstym powodem roszczeń odszkodowawczych. Nadmierny wysiłek oraz podnoszenie ciężkich przedmiotów, przyczyniają się do ryzyka powstania urazów kręgosłupa takich jak dyskopatia.
Kto ponosi odpowiedzialność?
Wypadki w pracy* zdarzają się często i zwykle są spowodowane zaniedbaniem lub naruszeniem zasad bezpieczeństwa przez pracodawcę. Zgodnie z ustawą BHP z 2005 r. (Safety, Health and Welfare at Work Act 2005) pracodawca powinien zapewnić bezpieczne warunki pracy swoim podwładnym. Na pracodawcy spoczywają pewne obowiązki z zakresu BHP, które powinny być pierwszorzędne na liście priorytetów. Do obowiązków pracodawcy należą:
- Zarządzanie miejscem pracy w sposób zapewniający zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.
- Częste przeprowadzanie ocen ryzyka, w celu eliminacji potencjalnych zagrożeń.
- Zapewnienie pracownikom odpowiednich szkoleń oraz wszelkich, niezbędnych środków ochrony osobistej.
- Utrzymanie bezpiecznego środowiska pracy oraz regularna konserwacja maszyn i urządzeń.
- Zapewnienie pracownikom niezbędnych udogodnień oraz praktycznych rozwiązań umożliwiających wykonywanie pracy.
Zaniedbanie pracodawcy jest częstą przyczyną wypadków w miejscu pracy*. Jeżeli doszło do urazu wysunięcia dysku w wyniku zaniedbania pracodawcy, wtedy istnieje podstawa dochodzenia roszczenia odszkodowawczego. Pracodawca zostanie obarczony odpowiedzialnością za wypadek, jeżeli udowodni się, że doszło do naruszenia zasad i przepisów BHP.
Typowe objawy przepukliny dyskowej
Objawy przepukliny krążka międzykręgowego różnią się w zależności od części kręgosłupa, w której doszło do urazu oraz stopnia jego intensywności. W przypadku niewielkich wysunięć dysku, dyskomfort i ból mogą być nieodczuwalne. Przy poważnych wysunięciach, ból może być silny i uporczywy. Niektóre z typowych objawów wysunięcia dysku to:
- Ból i dyskomfort w obrębie kręgosłupa
- Ograniczona zdolność ruchowa
- Uczucie drętwienia w obrębie urazu
- Uporczywy ból spowodowany uciskiem na nerwy w okolicy rdzenia kręgowego
Wypadnięcie dysku w górnej części pleców/odcinku szyjnym kręgosłupa, może być bardzo poważne w skutkach, w skrajnych przypadkach może powodować tymczasowy lub trwały paraliż.
Przyczyny wysunięcia dysku
Pomimo, iż do obrażeń kręgosłupa* może dojść w wielu sytuacjach, typowe wypadki przyczyniające się do wysunięcia dysku to wypadki w pracy, wypadki samochodowe oraz wypadki na skutek poślizgnięcia i upadku. Do tego typu sytuacji dochodzi wskutek:
Niewłaściwa obsługa ręczna
Bardzo częstą przyczyną wypadków w pracy, w tym pęknięcia dysku jest brak szkolenia w zakresie ręcznego przenoszenia przedmiotów (manual handling training). Niewłaściwy sposób podnoszenia przedmiotów oraz częste, nienaturalne zginanie pleców może prowadzić do urazu kręgosłupa. Pracownicy powinni przejść szkolenie z zakresu wykonywania czynności manualnych, aby mieli świadomość istniejących środków ostrożności, jakie należy przedsięwziąć przed wykonaniem powierzonego zadania.
Siedzący tryb pracy
Siedząca i niewygodna pozycja pracy, utrzymująca się przez dłuższy czas, naraża na urazy związane z wysunięciem dysku, ponieważ dochodzi do obciążenia krążka międzykręgowego oraz mięśni grzbietowych.
Nadmierny wysiłek
Do wysunięcia dysku może dojść podczas wykonywania określonych czynności, które wywierają nacisk na kręgosłup i mięśnie. W trakcie ciężkiej i intensywnej pracy, należy minimalizować obciążenia kręgosłupa oraz pamiętać o regularnych przerwach, aby uniknąć ryzyka doznania obrażeń.
Poślizgnięcie, potknięcie lub upadek
Poślizgnięcia, potknięcia lub upadki w pracy bądź w miejscu publicznym, mogą być spowodowane mokrą lub nierówną nawierzchnią bez odpowiednich znaków ostrzegawczych, upadkiem z wysokości w magazynach i incydentami w słabo oświetlonych miejscach. Pracodawcy i zarządcy miejsc publicznych są prawnie zobowiązani do zapobiegania takim wypadkom, poprzez stosowanie niezbędnych środków bezpieczeństwa.
Zapobieganie urazom wypadnięcia dysku
Większość urazów przepukliny dyskowej wynika z niewłaściwego wykonywania manualnej pracy. Jeżeli pracodawca nie zapewnił odpowiedniego szkolenia i niezbędnego sprzętu służącego do podnoszenia ciężkich przedmiotów, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności w drodze postępowania odszkodowawczego. Właściwe szkolenie pomaga zapobiec wypadkowi i uświadamia pracownika w następujących kwestiach:
- Przed przystąpieniem do podniesienia ciężaru należy sprawdzić jego wagę/ciężkość. Jeżeli dany obiekt jest zbyt ciężki, zaleca się użycie odpowiedniego sprzętu podnoszącego, zagwarantowanego przez pracodawcę.
- W trakcie podnoszenia ciężkich przedmiotów należy pamiętać o odpowiedniej postawie ciała; z użyciem siły kolan, utrzymując wyprostowane plecy, poniesioną głowę z wzrokiem skierowanym przed siebie podczas schylania oraz w momencie samego podnoszenia.
- Podnoszony przedmiot powinien znajdować się możliwie najbliżej tułowia.