Rodzaje profesji narażonych na ASD
Uraz akustyczny jest spowodowany wystawieniem słuchu na krótkie, nieoczekiwane dźwięki o wysokiej częstotliwości. Objawy tego stanu często opisywane są jako drętwienie i uczucie pieczenia w uchu lub wokół niego. Ponieważ dolegliwość ta jest związana ze słuchem, istnieje możliwość wystąpienia szeregu innych stanów, takich jak depresja, lęk lub zespół stresu pourazowego. Uraz akustyczny często dotyka pracowników centrum obsługi telefonicznej ze względu na długotrwałe korzystanie ze słuchawek telefonicznych. Pracownicy fabryk i osoby pracujące w pobliżu głośnego sprzętu i maszyn są również narażeni na uraz akustyczny z uwagi na nagłe i nieoczekiwane dźwięki, które mogą powodować uszkodzenie słuchu. Ważne jest, aby korzystali oni z odpowiedniego sprzętu ochrony osobistej w celu zmniejszenia ryzyka zaistnienia takiej sytuacji.
Najczęstsze sektory pracy, w których pracownicy doświadczają objawów urazu akustycznego i głuchoty przemysłowej to:
- Produkcja
- Budowa
- Górnictwo
- Transport
- Komunikacja
- Rolnictwo
- Edukacja
- Bary i restauracje
- Opieka zdrowotna
- Centra telefoniczne
- Pracownicy biurowi
Grupy urazów akustycznych
Ze względu na to kiedy pojawiają się symptomy, wyróżnia się trzy grupy urazów akustycznych:
Wczesne objawy
Symptomy urazu są odczuwalne zaledwie kilka minut po wydarzeniu. Charakteryzują się bólem lub odczuciem dyskomfortu w uchu, który może spowodować upośledzenie i stłumiony słuch. Do typowych objawów należą też zmęczenie, nudności i zawroty głowy.
Objawy następujące niedługo po wydarzeniu
Objawy urazu zwykle są odczuwalne w ciągu następnych godzin lub dni od pierwszego zdarzenia. Często są to szumy w uszach, ciągłe dzwonienie lub brzęczenie.
Opóźnione objawy
Uraz nie rozwija się natychmiast po wydarzeniu, ale po jakimś czasie. Często objawami współtowarzyszącymi są lęk i depresja.
Częste objawy
Jednoznaczne określenie objawów konkretnego typu urazu akustycznego może być trudne z uwagi na to, że istnieje wiele podobnych do siebie symptomów charakteryzujących wszystkie trzy grupy. Ogólnie rzecz biorąc najczęstsze objawy urazy akustycznego to:
- Ból głowy
- Nudności
- Zmęczenie
- Ból ucha
- Ból szyi lub szczęki
- Lęk lub depresja
- Uczucie ucisku w uchu
- Upośledzenie słuchu
- Nadwrażliwość
- Uczucie zawrotów głowy
- Szumy uszne
- Trudności ze snem
Przyczyny
Typowe przyczyny urazu akustycznego obejmują:
- Nagły dźwięk o wysokim natężeniu
- Brak wyposażenia ochronnego
- Naruszenie przepisów BHP
- Wydłużony czas korzystania z zestawu słuchawkowego
- Rozmówca, który krzyczy podczas rozmowy telefonicznej
Kto ponosi odpowiedzialność?
Osoba, która odniesie uraz słuchu w wyniku hałasu spowodowanego czyimś zaniedbaniem, może być uprawniona do dochodzenia zadośćuczynienia z tego tytułu. W pierwszej kolejności należy jednak ustalić, kto ponosi odpowiedzialność za powstały uszczerbek na zdrowiu. W związku z tym, że do urazów akustycznych dochodzi zwykle w pracy, pracodawca często ponosi odpowiedzialność z tego tytułu. Jednak nie jest to regułą, ponieważ czasami urazy słuchu powstają w wyniku niedbałego postępowania pracownika. Istnieją bowiem określone działania i kroki zapobiegawcze oraz obowiązek zachowania środków bezpieczeństwa, których powinien przestrzegać zarówno pracodawca, jak i pracownik.
Pracodawca
Priorytetem pracodawcy powinno być bezpieczeństwo i higiena pracy. W związku z tym jest on zobligowany przedsięwziąć określone kroki w tym kierunku. Pracodawca powinien przeprowadzać częste oceny ryzyka, które mają na celu identyfikację i eliminację wszelkich zagrożeń. Takie działania pomagają zmniejszyć ryzyko wypadków i odniesienia urazu w miejscu pracy. Dodatkowo, pracodawca ma obowiązek należytej staranności wobec personelu, dlatego też wszelkie działania i praktyki pracy powinny priorytetowo traktować bezpieczeństwo pracowników. Do takich działań należą szkolenia umożliwiające prawidłowe wykonywanie pracy, ustalenie procedur w sytuacjach kryzysowych oraz zapewnienie adekwatnego do wykonywanych zadań wyposażenia ochrony osobistej. Jeżeli dojdzie do wypadku, a pracodawca nie wypełnił powyższych obowiązków, może on ponieść konsekwencje i zostać pociągnięty do odpowiedzialności za poniesiony uraz w drodze postępowania odszkodowawczego.
Pracownik
Należy pamiętać, że nie tylko pracodawca ma narzucone obowiązki. Również pracownicy są zobowiązani do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i należytej staranności zarówno wobec samych siebie, jak i innych współpracowników. Pracownik powinien zachować ostrożność w swoich działaniach i nie doprowadzać do sytuacji, które wystawiają na ryzyko odniesienia urazu. Powinien uczestniczyć w organizowanych szkoleniach oraz nosić sprzęt ochronny. W przeciwnym razie prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku rośnie, a co za tym idzie, pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli okaże się, że nie przestrzegał przepisów.
Hałas w pracy
Według raportu HSA (odpowiednik polskiej Inspekcji Pracy) dotyczącego wyników kontroli poziomu hałasu w pracy, utrata słuchu spowodowana hałasem jest najczęściej zgłaszaną chorobą przemysłową w UE. Osoby pracujące w hałasie powyżej 85 dB są narażone na uszkodzenie słuchu.
Utrata słuchu w pracy zazwyczaj następuje stopniowo wskutek nadmiernej ekspozycji na hałas w środowisku, w którym dany pracownik codziennie przebywa. Często poszkodowani zdają sobie sprawę z poziomu urazu słuchu dopiero po wielu latach. W przypadkach, gdy głośny hałas jest nagły jest inaczej, ponieważ objawy urazu są zauważalne szybciej.
Poziom hałasu, na który należy zwrócić uwagę
Im wyższy poziom hałasu i im dłużej jesteś na niego narażony, tym większe ryzyko uszkodzenia słuchu. Poniżej znajdują się wskazówki, które pomogą Ci określić poziom hałasu:
- 30dB – cicha biblioteka
- 60dB – konwersacja
- 70dB – klasa w szkole
- 80dB – ciągnik
- 90dB – wiertarka
- 100dB – klub nocny
Poniższe statystyki pokazują odsetek pracowników poszczególnych sektorów, w których występuje wysoki poziom hałasu przez ponad pół godziny ich pracy w ciągu dnia:
- Produkcja i górnictwo – 40% pracowników
- Budowa – 35%
- Rolnictwo, transport, komunikacja – 20%
Zapobieganie urazom akustycznym
Istnieje wiele sposobów zapobiegania urazom słuchu w pracy. Pozwalają one zapewnić bezpieczne środowisko pracy i chronią zdrowie pracowników:
- Maszyny powinny być zaprojektowane tak, aby działały najciszej jak to możliwe.
- Pracodawca powinien stosować środki kontroli hałasu w celu zmniejszenia jego poziomu oraz stopnia narażenia pracowników na hałas w pracy.
- W przypadkach, w których hałasu nie można kontrolować, pracodawca powinien zapewnić pracownikom odpowiednie środki ochrony indywidualnej takie jak słuchawki wyciszające.
- Pracownicy powinni używać zapewnionych im środków ochrony osobistej podczas wykonywania pracy.
Obowiązki pracodawcy
Według HSA pracodawca powinien przeprowadzić regularne kontrole oceniające ryzyko i identyfikujące:
- Źródło hałasu
- Pracowników narażonych na hałas
- Niezbędne działania w celu zmniejszenia ryzyka urazu słuchu.
- Inne metody pracy, które mogą wyeliminować narażenie na hałas.
- Sprzęt ochronny potrzebny do bezpiecznego wykonania pracy.
- Wszelkie możliwe zmiany w układzie miejsca pracy.
- Wymagania dotyczące szkolenia personelu w zakresie bezpieczeństwa.
- Czy muszą być zainstalowane jakiekolwiek narzędzia tłumiące hałas (pokrycia dźwiękochłonne, osłony itp.).
- Jak należy organizować proces pracy, tj. ograniczać hałas, na jaki narażony jest pracownik.
Przeprowadzając kontrole, pracodawca powinien wziąć pod uwagę następujące aspekty:
- Rodzaj zadań i związany z nimi poziom hałasu.
- Dokonać odpowiedniej oceny poziomu hałasu i ryzyka dla pracowników.
- Zmierzyć poziom hałasu, na jaki narażeni są pracownicy.
- Przeprowadzać regularnie kontrole i oceny ryzyka.
- Zagwarantować, że nasilenie hałasu w trakcie pomiaru jest jednakowe jak podczas codziennej pracy.
Pracodawca powinien zwrócić szczególną uwagę na:
- Poziom, rodzaj i czas trwania ekspozycji pracowników na hałas.
- Skutki ekspozycji pracowników narażonych na hałas.
- Możliwe skutki dźwięków ostrzegawczych wydawanych przez maszyny i ich wpływ na pracowników.
- Dostępność alternatywnych narzędzi, które zmniejszają hałas.
- Zapewnić sprzęt ochronny w celu ochrony słuchu pracowników.
- Po przeprowadzeniu oceny i identyfikacji zagrożeń dokonać niezbędnej korekty najszybciej jak to możliwe.
Sprzęt ochrony osobistej (PPE)
Środki ochrony osobistej powinny być stosowane w sytuacjach, gdy nie jest możliwe zmniejszenie narażenia pracownika na hałas. Jest to w gestii pracodawcy, aby zapewnić pracownikowi takowy sprzęt. Poniższe przykłady przedstawiają sytuacje, w których pracodawca może ponieść konsekwencje, jeśli pracownik doznał urazu akustycznego.
- Nie dostarczono nauszników lub zatyczek do uszu.
- Zapewniony sprzęt PPE nie jest odpowiedni do poziomu, rodzaju lub czasu trwania hałasu.
- Nieprawidłowo dopasowany sprzęt ochronny – pracownik powinien mieć wybór, aby upewnić się, że wyposażenie jest odpowiednio dopasowane i wygodne. W przeciwnym razie sprzęt może nie spełnić swojej funkcji.
- Niewłaściwie przechowywany lub konserwowany sprzęt ochronny.
- Pracownik nie otrzymał szkolenia w zakresie prawidłowego użytkowania sprzętu ochronnego.
Co zrobić, jeśli doznałeś urazu akustycznego?
Jeśli doznałeś urazu akustycznego, warto zebrać następujące informacje, które mogą okazać się pomocne w procesie roszczenia:
- Data i godzina zdarzenia, które spowodowało uraz akustyczny
- Czas ekspozycji na hałas
- Opis hałasu
- Szczegóły dotyczące dostarczonego wyposażenia ochronnego
- Objawy odczuwane po zdarzeniu
- Szczegóły czy zdarzenie zostało zarejestrowane
Co zrobić, jeśli miałem wypadek w pracy?
Jeśli miałeś wypadek w pracy, warto podjąć następujące kroki:
-
Zwróć się o pomoc lekarską
Twoje zdrowie jest najcenniejsze i powinieneś go strzec. Natychmiast po wypadku sprawdź dokładnie, czy nie odniosłeś obrażeń. Następnie sprawdź, czy inne osoby nie potrzebują pomocy medycznej. Jeśli Ty lub ktokolwiek inny doznał poważnego urazu, zadzwoń po karetkę.
Nie lekceważ także mniej poważnych urazów, nawet gdy nie odczuwasz bólu. Czasami takie obrażenia mogą prowadzić do poważnych komplikacji. W takich sytuacjach lepiej jest dmuchać na zimne i udać się na pogotowie (A&E) lub do lekarza i się przebadać.
-
Zgłoś wypadek
Pamiętaj, aby zgłosić wypadek swojemu przełożonemu – kierownikowi lub menedżerowi, nawet jeśli wydaje Ci się, że incydent był niegroźny. Zgodnie z prawem, incydent w pracy należy zgłosić, jeśli osoba odniosła uraz i nie jest w stanie wykonywać swojej pracy przez więcej niż trzy dni. Pamiętaj także, aby wypełnić formularz zgłoszenia wypadku. Może on zostać wykorzystany przy badaniu lekarskim oraz może pomóc zapobiec podobnym zdarzeniom w przyszłości.
-
Identyfikacja świadków
Jeśli to możliwe, zbierz dane kontaktowe od wszystkich świadków wypadku. Będzie to przydatne, gdy zdecydujesz się wnieść roszczenie o odszkodowanie. Warto również sprawdzić, czy wypadek nie został zarejestrowany przez kamery monitoringu.
-
Dokumentacja wypadku
Zebranie następujących informacji dotyczących wypadku jest bardzo ważne:
- Opis okoliczności wypadku
- Dane świadków zdarzenia
- Sprawdź czy wypadek został zarejestrowany przez kamery monitoringu
- Zdjęcia z miejsca wypadku i elementów, które do niego doprowadziły
-
Skontaktuj się z prawnikiem ds. wypadków w pracy
Jeśli rozważasz wystąpienie o odszkodowanie z tytułu wypadku w pracy, powinieneś skontaktować się z prawnikiem mającym doświadczenie i wiedzę w tym zakresie. Będziesz musiał również zwrócić się do Komisji ds. Szkód Osobowych (Injuries Board) w celu uzyskania oceny odniesionych obrażeń. Prawnik ds. wypadków w pracy pomoże Ci przygotować wniosek do Komisji oraz zagwarantuje, że wszystko odbędzie się zgodnie z procedurą i bez zbędnej zwłoki.
Zachowaj kopie dowodów wszelkich wydatków, które poniosłeś wskutek wypadku. Zachowaj również wszelkie kopie dokumentacji medycznej oraz raportów. Dokumenty te będą potrzebne w procesie roszczenia.