Obowiązek należytej staranności
Roszczenia dotyczące naruszenia bezpieczeństwa i higieny pracy często związane są z wypadkami w miejscu pracy. Pracodawca ma obowiązek należytej staranności wobec swoich pracowników. Zgodnie z przepisami, powinien zagwarantować swoim podwładnym bezpieczne i wolne od zagrożeń miejsce pracy. Obowiązki pracodawcy są określone w Ustawie o BHP z 2005 r. (Safety, Health and Welfare at work act 2005). Komisja ds. Stosunków w Miejscu Pracy (Workplace Relations Commission) dostarcza na ten temat przydatne informacje, którymi można posłużyć się, jeśli istnieje podejrzenie, że w miejscu pracy dochodzi do naruszenia przepisów BHP. Warto wspomnieć, że nie tylko pracodawca ma nałożone obowiązki. Również pracownik jest zobligowany do przestrzegania kodeksu postępowania, zachowywania się w rozważny sposób i unikania sytuacji prowadzących do urazów.
Urazy
Do częstych urazów spowodowanych naruszeniem przepisów BHP należą:
- Złamanie lub pęknięcie kości
- Choroby skóry
- Choroby wynikające z wdychania niebezpiecznych chemikaliów
- Głuchota przemysłowa i szum uszny
- Choroby układu oddechowego, takie jak astma
- Uraz oka lub problemy ze wzrokiem
Przyczyny
Pracodawca powinien być świadomy zagrożeń, które mogą prowadzić do wypadku. Niektóre z tych zagrożeń wymienione są poniżej:
- Poślizgnięcie, potknięcie i upadek na mokrej nawierzchni lub w zablokowanym przejściu
- Wadliwy sprzęt i narzędzia
- Praca z monitorami ekranowymi (VDU)
- Upadek z wysokości
- Brak szkolenia
- Brak lub nieodpowiednie środki ochrony osobistej (PPE)
- Narażenie na wysoki poziom hałasu
- Niewłaściwe szkolenie z obsługi ręcznej (Manual handling training)
- Niepowiadomienie pracownika o procedurach awaryjnych
- Brak częstych kontroli i ocen ryzyka
- Nieprawidłowy montaż maszyn i urządzeń
- Ruchome części maszyn pozostawione bez osłon
- Nadmierna ekspozycja na niebezpieczne substancje chemiczne
- Niewłaściwy poziom oświetlenia w miejscu pracy
- Spadające przedmioty
- Zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura
- Zastosowanie sprężonego powietrza
- Brak wymiany wadliwych urządzeń
- Narażenie na działanie szkodliwych wibracji
Ustawa o BHP
Ustawa o BHP (Safety, Health and Welfare at Work Act 2005), jest głównym zbiorem regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w Irlandii. Określa obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracownika w kwestii zapewnienia wolnego od zagrożeń środowiska pracy i unikania lekkomyślnych działań.
Obowiązki pracodawcy
- Zarządzanie pracą w sposób, który nadaje priorytet zdrowiu i bezpieczeństwu pracowników.
- Zapewnienie odpowiedniego szkolenia, które jest niezbędne do prawidłowego i bezpiecznego wykonywania pracy.
- Wprowadzanie środków bezpieczeństwa, które mogą pomóc w zapobieganiu wypadkom.
- Zapewnienie odpowiedniego środowiska pracy dla wykonywanych zadań.
Obowiązki pracownika
- Współpraca z pracodawcą w kwestii określonych przepisów.
- Udział w szkoleniach organizowanych przez pracodawcę.
- Unikanie lekkomyślnego zachowania, które może doprowadzić do wypadku lub urazu.
- Zgłaszanie wszelkich problemów lub wad rozpoznanych w trakcie pracy.
Ustawa wyjaśnia różne obszary i przepisy BHP, których należy przestrzegać, kodeksy postępowania a także praktyki, które powinny obowiązywać w miejscu pracy. Dodatkowo ustawa wyznacza procedury, które powinny obowiązywać w przypadku naruszenia przepisów BHP.
BHP a zatrudnienie kobiet w ciąży
W przypadku pracownic w ciąży pracodawca ma obowiązek dokonać tzw. ocenę ryzyka. Jeśli kobieta ciężarna pracuje w środowisku, które może stanowić zagrożenie dla ciąży, należy ją przenieść lub wyeliminować dane zagrożenie. Innym sposobem działania jest zapewnienie jej innej pracy – z dala od tych zagrożeń. W przypadkach, w których żadna z opcji nie jest możliwa, ciężarna powinna otrzymać urlop. Urlop ten może trwać do początku urlopu macierzyńskiego. Może on również zostać wznowiony po urlopie macierzyńskim w przypadku, gdy pracownica karmi piersią, a środowisko pracy stanowi dla niej zagrożenie, którego nie można wyeliminować przed jej powrotem do pracy.
W okresie urlopu dla ciężarnych pracownica traktowana jest jak osoba zatrudniona, a co za tym idzie – ma prawo do normalnego urlopu. Ciężarna ma prawo do pełnego, normalnego wynagrodzenia za pierwszych 21 dni urlopu, później może ubiegać się o świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego.
Inne środki zapobiegawcze
Pracodawca ma obowiązek informować i chronić pracowników przed zagrożeniami w następujących obszarach:
Monitory ekranowe (VDU)
Pracodawca ma obowiązek znać specyfikację monitorów VDU używanych w miejscu pracy i zwracać szczególną uwagę na natężenie i odbicia światła, pozycję monitorów w stosunku do użytkownika, oprogramowanie oraz jakość i ułożenie akcesoriów (mysz, klawiatura i inny sprzęt komputerowy). Przepisy prawne przewidują również, że pracodawca powinien zorganizować badanie wzroku u osób pracujących na co dzień z monitorami ekranowymi i w razie potrzeby pomóc im w zakupie okularów korekcyjnych. Ważne jest również, aby pracodawca zagwarantował pracownikom odpowiednio długie przerwy od pracy przy monitorze.
Noszenie sprzętu ochronnego
Pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników o wszelkich zagrożeniach związanych z brakiem korzystania ze sprzętu ochronnego (np. obuwia, okularów, nakrycia głowy, odzieży ochronnej). Pracownik z kolei powinien postępować zgodnie z wytycznymi i nosić sprzęt ochrony osobistej podczas wykonywania określonych prac. Środki ochronny powinny być zapewnione pracownikowi bezpłatnie i mogą być wykorzystywane tylko do celów związanych z pracą.
Szkolenie
Pracodawca powinien wskazać pracownikowi, jak korzystać ze sprzętu ochronnego. Ten drugi zaś winien przestrzegać zasad prawidłowego korzystania z dostarczonego mu sprzętu.
Zgłoszenie wypadku
Każdy wypadek w miejscu pracy, należy zgłosić swojemu pracodawcy. Pracownik jest wówczas zobowiązany do odnotowania szczegółów wypadku w raporcie. Warto poprosić o kopię takiego raportu, ponieważ może on być przydatny przy wnoszeniu roszczenia. W przypadku, gdy na skutek wypadku pracownik jest wyłączony z pracy przez co najmniej 3 kolejne dni (nie licząc dnia, w którym doszło do wypadku), pracodawca jest również zobowiązany zgłosić ten wypadek do Urzędu ds. BHP (Health and Safety Authority).
Zgodnie z Ustawą o BHP, pracodawca nie może represjonować pracownika, jeśli ten zdecydował się skorzystać z przysługujących mu praw i zgłosić wypadek lub wystąpić z roszczeniem o odszkodowanie. Pracodawca nie może karać pracownika, podejmować wobec niego działań dyscyplinarnych, zwolnić go ani traktować gorzej od innych pracowników.
Workplace Relations Commission (WRC)
WRC (irlandzki odpowiednik Państwowej Inspekcji Pracy) reguluje stosunki pracownicze i przysługujące prawa. Jeśli pracodawca został powiadomiony o naruszeniu przepisów BHP, ale nie zrobił nic w celu rozwiązania problemu, pracownik może skontaktować się z WRC gdzie uzyska informację jak postąpić w takiej sytuacji. Jeśli w wyniku tego naruszenia doszło do wypadku, w pierwszej kolejności najlepiej skonsultować się z adwokatem.
Co zrobić, jeśli miałem wypadek w pracy?
Jeśli miałeś wypadek w pracy, warto podjąć następujące kroki:
-
Zwróć się o pomoc lekarską
Twoje zdrowie jest najcenniejsze i powinieneś go strzec. Natychmiast po wypadku sprawdź dokładnie, czy nie odniosłeś obrażeń. Następnie sprawdź, czy inne osoby nie potrzebują pomocy medycznej. Jeśli Ty lub ktokolwiek inny doznał poważnego urazu, zadzwoń po karetkę.
Nie lekceważ także mniej poważnych urazów, nawet gdy nie odczuwasz bólu. Czasami takie obrażenia mogą prowadzić do poważnych komplikacji. W takich sytuacjach lepiej jest dmuchać na zimne i udać się na pogotowie (A&E) lub do lekarza i się przebadać.
-
Zgłoś wypadek
Pamiętaj, aby zgłosić wypadek swojemu przełożonemu – kierownikowi lub menedżerowi, nawet jeśli wydaje Ci się, że incydent był niegroźny. Zgodnie z prawem, incydent w pracy należy zgłosić, jeśli osoba odniosła uraz i nie jest w stanie wykonywać swojej pracy przez więcej niż trzy dni. Pamiętaj także, aby wypełnić formularz zgłoszenia wypadku. Może on zostać wykorzystany przy badaniu lekarskim oraz może pomóc zapobiec podobnym zdarzeniom w przyszłości.
-
Identyfikacja świadków
Jeśli to możliwe, zbierz dane kontaktowe od wszystkich świadków wypadku. Będzie to przydatne, gdy zdecydujesz się wnieść roszczenie o odszkodowanie. Warto również sprawdzić, czy wypadek nie został zarejestrowany przez kamery monitoringu.
-
Dokumentacja wypadku
Zebranie następujących informacji dotyczących wypadku jest bardzo ważne:
- Opis okoliczności wypadku
- Dane świadków zdarzenia
- Sprawdź czy wypadek został zarejestrowany przez kamery monitoringu
- Zdjęcia z miejsca wypadku i elementów, które do niego doprowadziły
-
Skontaktuj się z prawnikiem ds. wypadków w pracy
Jeśli rozważasz wystąpienie o odszkodowanie z tytułu wypadku w pracy, powinieneś skontaktować się z prawnikiem mającym doświadczenie i wiedzę w tym zakresie. Będziesz musiał również zwrócić się do Komisji ds. Szkód Osobowych (Injuries Board) w celu uzyskania oceny odniesionych obrażeń. Prawnik ds. wypadków w pracy pomoże Ci przygotować wniosek do Komisji oraz zagwarantuje, że wszystko odbędzie się zgodnie z procedurą i bez zbędnej zwłoki.
Zachowaj kopie dowodów wszelkich wydatków, które poniosłeś wskutek wypadku. Zachowaj również wszelkie kopie dokumentacji medycznej oraz raportów. Dokumenty te będą potrzebne w procesie roszczenia.